Sessiz tehdit aileleri zorluyor! İşin uzmanları uyardı

Bahar mevsiminin gelmesiyle birlikte tabiatın uyanışı, ne yazık ki alerji hastaları için şiddetli bir devrin de başlangıcı manasına geliyor. Toz taşınımı, mesken içi alerjenler ve çevresel faktörler, bilhassa toz alerjisi şikayetlerinde bariz bir artışa neden oluyor.

Türkiye’de milyonlarca kişiyi etkileyen bu durum, hapşırma ve burun akıntısından önemli teneffüs sıkıntılarına kadar geniş bir yelpazede sıhhat sıkıntılarına yol açabiliyor.

Uzmanlar, aileleri toz alerjisine karşı şuurlu olmaya çağırırken, tesirli korunma prosedürleri ve erken müdahalenin değerine dikkat çekti.

TOZ ALERJİSİ: KÜÇÜK PARÇACIKLARIN BÜYÜK ETKİSİ

Toz alerjisi, mesken tozu akarları (Dermatophagoides pteronyssinus ve Dermatophagoides farinae), polenler, küf sporları ve hayvan tüyleri üzere mikroskobik partiküllerin bağışıklık sistemini tetiklemesiyle ortaya çıktı. Bahar aylarında artan toz taşınımı, bilhassa Sahra Çöldü’nden gelen toz bulutları, alerjik rinit ve astım üzere teneffüs yolu hastalıklarını şiddetlendirebiliyor. Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği’nin bilgilerine nazaran, Türkiye’de nüfusun yaklaşık %20’si alerjik rinit, %10’u ise astımdan muzdarip.

Toz alerjisi, ekseriyetle kolay bir hapşırma üzere algılansa da, denetim edilmediğinde kronik sinüzit, orta kulak iltihabı ve astım krizlerine yol açabilir. Bilhassa çocuklarda toz alerjisinin öğrenme zahmeti ve uyku bozukluklarına neden olabileceğini vurgulandı.

BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR: TOZ ALERJİSİNİN ARTAN YÜKÜ

Son yıllarda toz alerjisi üzerine yapılan araştırmalar, çevresel faktörlerin ve iklim değişikliğinin alerji prevalansını artırdığını gösteriyor.

Journal of Allergy and Clinical Immunology’de yayımlanan bir çalışma, Sahra toz taşınımının Avrupa ve Akdeniz ülkelerinde alerjik teneffüs yolu hastalıklarını %15-20 oranında artırdığını ortaya koydu. Çalışma, toz partiküllerinin polen ve küf sporlarıyla birleşerek daha güçlü alerjenler oluşturduğunu belirtti.

İngiltere’deki King’s College London’dan alerji uzmanı Prof. Dr. Stephen Till, “Toz taşınımı, sırf alerjik tepkileri tetiklemekle kalmıyor, birebir vakitte akciğerlerde inflamasyona neden olarak astım hastalarının durumunu kötüleştiriyor” dedi. Till’in Clinical & Experimental Allergy mecmuasında yayımlanan makalesi, toz alerjisinin kentlerde yaşayan çocuklarda daha yaygın olduğunu ve bunun mesken içi alerjenlerle birleştiğinde önemli sıhhat problemlerine yol açtığını gösterdi.

TÜRKİYE’DE DURUM: TOZ TAŞINIMI VE MESKEN İÇİ ALERJENLER

Türkiye, coğrafik pozisyonu nedeniyle Sahra Çöldü’nden gelen toz taşınımından ağır biçimde etkileniyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün datalarına nazaran, bahar aylarında toz taşınımı olayları geçen yıla nazaran %30 arttı. Bu durum, bilhassa Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde alerji şikayetlerini tetikledi.

Toz taşınımı, polen mevsimiyle birleştiğinde alerji hastaları için tam bir fırtına tesiri oluşturdu. Aileler, çocuklarını korumak için hem dış ortamda hem de konut içinde tedbir almalı.

UZMANLARDAN KORUNMA ÖNERİLERİ

Uzmanlar, toz alerjisinden korunmak için şu pratik formülleri önerdi:

Ev içi paklık: Halı yerine sert yer tercih edin, yatak örtülerini haftada bir sıcak suda yıkayın ve toz tutmayan kumaşlar kullanın.

Hava filtreleme: HEPA filtreli elektrik süpürgeleri ve hava temizleyiciler, konuttaki alerjenleri azaltabilir.

Maske kullanımı: Toz taşınımı ağır günlerde dışarıda N95 yahut FFP2 maske takın.

Nem denetimi: Meskende nem oranını %50’nin altında tutarak toz akarlarının çoğalmasını önleyin.

Doktor denetimi: Alerji belirtileri devam ederse, bir alerji uzmanına başvurarak deri testi yahut kan testi yaptırın.

Antihistaminikler ve nazal kortikosteroidler, semptomları hafifletmek için tesirli. Fakat alerji immünoterapisi (aşı tedavisi), uzun vadede toz alerjisine karşı en kalıcı tahlil.

Avrupa Alerji ve Klinik İmmünoloji Akademisi’nin (EAACI) raporuna nazaran, immünoterapi, toz akarı alerjisi olan hastalarda semptomları %70-80 oranında azaltabiliyor.

AİLELERE DAVET: ÇOCUKLAR RİSK ALTINDA

Toz alerjisi, bilhassa çocuklarda önemli sıhhat meselelerine yol açabiliyor. Çocuklarda burun tıkanıklığı ve hapşırma, ekseriyetle ‘normal’ kabul ediliyor, lakin bu belirtiler alerjik rinitin habercisi olabilir. Tedavi edilmezse astıma ilerleyebilir. Türkiye’de her 5 çocuktan 1’inde alerjik rinit görülüyor ve bu oran kentlerde daha yüksek.

Prof. Dr. Till, ailelere çocuklarının alerji hikayesini yakından takip etmelerini önerdi:

“Alerji, genetik yatkınlıkla temaslı. Ebeveynlerden biri alerjikse, çocukta alerji riski %50’ye kadar çıkıyor.”

BİLİNÇLİ ADIMLARLA ALERJİYİ DENETİM ALTINA ALIN

Bahar aylarında artan toz alerjisi, hem yetişkinleri hem de çocukları tehdit ediyor. Toz taşınımı ve mesken içi alerjenlerin birleşimi, alerjik tepkileri tetikleyerek ömür kalitesini düşürüyor. Uzmanlar, kolay tedbirlerle bu riskin azaltılabileceğini vurguladı. Aileler, paklık alışkanlıklarını gözden geçirerek ve erken teşhisle çocuklarının sıhhatini koruyabilir.